Język galicyjski

Na tę stronę wskazuje przekierowanie z „gallego”. Zobacz też: hasła o ludziach o takim nazwisku lub przezwisku.

galego

Obszar	Galicja (Hiszpania), Hiszpania, Portugalia
Liczba mówiących	3–4 miliony
Pismo/alfabet	łacińskie
Klasyfikacja genetyczna
Języki indoeuropejskie Języki romańskie Języki zachodnioromańskie Język galicyjski
Status oficjalny
język urzędowy	Galicja (Hiszpania)
Organ regulujący	Galicyjska Akademia Królewska
Ethnologue	2 prowincjonalny↗
Kody języka
Kod ISO 639-1↗	gl
Kod ISO 639-2↗	glg
Kod ISO 639-3↗	glg
IETF	gl
Glottolog	gali1258
Ethnologue	glg
GOST 7.75–97	гал 147
WALS	glc
SIL	GLG
W Wikipedii
Zobacz też: język, języki świata Wikipedia w języku galicyjskim Słownik języka galicyjskiego w Wikisłowniku
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Języki i dialekty Półwyspu Iberyjskiego

Procent ludności posługującej się na co dzień językiem galicyjskim na mapie regionu

Język galicyjski lub galisyjski (galic. galego, hiszp. gallego, port. galego) – język z grupy romańskiej języków indoeuropejskich, którym posługuje się ok. 3,2 mln mieszkańców hiszpańskiej Galicji (język urzędowy wraz z kastylijskim [hiszpańskim]) oraz sąsiednie prowincje Asturia, León i Zamora. Podtrzymywany jest także wśród wspólnot emigracyjnych Galisyjczyków w Argentynie, Brazylii i Meksyku.

Zdaniem niektórych językoznawców galicyjski, portugalski i mirandyjski to trzy odmiany tego samego języka^{[potrzebny przypis]}. Galicyjski bywa również klasyfikowany jako dialekt języka hiszpańskiego^[1].

Galicyjski powstał w wyniku nałożenia się na pierwotne języki iberoceltyckie prowincjonalnej łaciny, a potem wpływały na niego języki napływających tu germańskich Swebów i Wizygotów, później Celtów z Brytanii i Arabów. Współczesny galicyjski jest mocno zhispanizowany.

Od wieku XII do XIV stanowił rodzaj języka literackiego dla całej chrześcijańskiej części Półwyspu Iberyjskiego. Był uznawany za język ludzi wykształconych. Poematy tworzył w nim m.in. król Alfons X Mądry (Cantigas de Santa María). O literaturze tamtego okresu mówi się liryka galicyjsko-portugalska (hiszp. lirica gallego-portuguesa).

W średniowieczu w wyniku zmian politycznych (odłączenie się hrabstwa Portucale od Galicji) wyodrębnił się z niego – by dalej rozwijać się już samodzielnie – język portugalski. Często język portugalski uznawany jest, błędnie, za bardziej archaiczny od swego przodka.

Język galicyjski a język portugalski

Różnice w gramatyce

Rodzajniki

• Wszystkie rodzajniki określone są takie same w obydwu językach. Nieokreślone: port. um, uma - galic. un, unha

Przyimki

• Przyimki bez rodzajników:

• Przyimki portugalskie z rodzajnikami:

• Przyimek com w języku portugalskim nie łączy się z rodzajnikiem.

• Przyimki galicyjskie z rodzajnikami:

Inne różnice gramatyczne

• W języku portugalskim partykułą przeczącą jest não, w galicyjskim - non.

Czasownik

Odmiana czasowników posiłkowych (niektóre formy)

Różnice w ortografii

• Portugalskie g przed e lub przed i w galicyjskim staje się x: port. geral, álgebra, original - galic. xeral, álxebra, orixinal.
• Portugalskie j przed u w galicyjskim staje się x: port. julho, ajuda - galic. xullo, axuda.
• Portugalskie -lh- przed o, a w galicyjskim staje się -ll-: port. melhor, orgulho - galic. mellor, orgullo.
• Portugalskie -nh- przed o, a w galicyjskim staje się -ñ-: port. sonhar, punho - galic. soñar, puño.
• Wyrazy portugalskie kończące się na -m w galicyjskim kończą się na -n
• Portugalskie -qu- przed a w galicyjskim staje się -c-: port. quatro, equação - galic. catro, ecuación.
• Portugalskie -ss- w galicyjskim staje się -s-: port. essa, assegurar, passado - galic. esa, asegurar, pasado.

Przedrostki i przyrostki

• Przyrostki:

Przypisy

Linki zewnętrzne

• http://www.galego.org
• Mały słownik gal/ang/hiszp
• Mały słownik gal/ang/hiszp